Latem 1926 roku na biurko Calvina Coolidge’a, ówczesnego prezydenta USA, trafiła Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych. Był to zbiór 111 tomów z pozdrowieniami i życzeniami od Polaków w 150. rocznicę uchwalenia amerykańskiej Deklaracji Niepodległości. Dzięki uprzejmości wicestarosty starachowickiego Dariusza Dąbrowskiego, który przejrzał Deklarację i podesłał nam skany wybranych stron, możemy odszukać w dokumencie podpisy swoich przodków z Tychowa Nowego i okolic.
Całościowo Deklaracja zawierała aż 5,5 mln podpisów ludzi z całego kraju. Część z nich należała do przedstawicieli władz i innych szanowanych postaci II Rzeczypospolitej – m.in. prezydenta Ignacego Mościckiego, premiera Kazimierza Bartla, marszałka Józefa Piłsudskiego, prymasa Aleksandra Kakowskiego, a także posłów, senatorów, wojskowych, naukowców i duchownych. Podpisy od obywateli zbierano przede wszystkim w placówkach oświatowych, wśród których znalazły się także szkoły podstawowe w Tychowie Nowym (funkcjonującym wtedy pod nazwą Tychów Niwy), Tychowie Starym i Mircu.
Odsyłane przez szkoły karty były starannie kaligrafowane, a niekiedy bogato zdobione ilustracjami i ornamentami kwiatowymi. Niektóre klasy wklejały do środka pocztówki albo zdjęcia klasowe i układały wierszyki. Dzięki temu Deklaracja, oglądana dzisiaj, stanowi ciekawy i przekrojowy portret polskiego społeczeństwa z doby XX-lecia międzywojennego.
Do tej pory zeskanowano 13 tomów Deklaracji (część do 2010, a resztę w 2017 roku). Skany zostały udostępnione na stronie Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych oraz na portalu Polska1926.
Poniżej wklejamy strony ze wstępem do Deklaracji (po angielsku i po polsku) oraz karty wypełnione przez mieszkańców z naszych okolic. Serdecznie zapraszamy do przeglądania podpisów i szukania członków swoich rodzin.
Tekst: Żaneta Spadło
Fot.: Polska1926.pl